Obawa przed kurzem budowlanym, zniszczonymi ścianami i koniecznością odświeżenia mieszkania często powstrzymuje właścicieli przed instalacją klimatyzacji. Pytanie o możliwość montażu bez ingerencji w wykończenie wnętrz pojawia się szczególnie często w przestrzeniach już użytkowanych, gdzie remont wiązałby się z czasową utratą komfortu i dodatkowymi kosztami. Na szczęście współczesne techniki instalacyjne pozwalają na znaczące ograniczenie zakresu prac budowlanych, a w niektórych konfiguracjach niemal całkowite ich wyeliminowanie.
Montaż podstawowy – minimalny zakres prac
Instalacja podstawowa, nazywana również montażem na ścianie, to rozwiązanie wymagające jedynie wykonania pojedynczego przewiertu przez ścianę zewnętrzną. Jednostka wewnętrzna i zewnętrzna znajdują się po przeciwnych stronach tej samej ściany, co eliminuje konieczność prowadzenia tras instalacyjnych przez pomieszczenia. Przewiert o średnicy 65-80 mm wykonywany jest koronką diamentową, która minimalizuje wibracje i ilość powstającego pyłu. Po przeprowadzeniu przewodów freonowych, elektrycznych i drenażu skroplin, otwór zostaje wypełniony pianką poliuretanową i zakryty osłoną maskującą. Całość prac zajmuje 3-4 godziny, nie generuje kurzu w ilościach wymagających zabezpieczania mebli, a jedynym śladem ingerencji pozostaje dyskretna osłona o średnicy około 10 cm. To rozwiązanie sprawdza się w około 40% przypadków montażu w mieszkaniach, gdzie geometria pomieszczeń pozwala na taką konfigurację.
Instalacja w maskownicach – estetyka bez bruzdowania
Gdy jednostka zewnętrzna musi być umieszczona w innej lokalizacji niż bezpośrednio za jednostką wewnętrzną, konieczne staje się poprowadzenie tras instalacyjnych przez pomieszczenia. Alternatywą dla tradycyjnego bruzdowania są maskownice PVC lub aluminiowe, które skutecznie ukrywają przewody freonowe i elektryczne. Korytka o przekroju 60×60 mm lub 80×60 mm montowane są na powierzchni ściany przy użyciu kołków rozporowych lub taśm montażowych, co nie narusza struktury tynku. Współczesne maskownice dostępne są w palecie kolorów RAL, co pozwala dopasować je do wystroju wnętrza lub całkowicie wtopić w kolorystykę ścian. System ten umożliwia również łatwy dostęp do instalacji podczas ewentualnych serwisów, bez konieczności skuwania tynku. Montaż klimatyzacji w Węgrowie i innych lokalizacjach z wykorzystaniem maskownicy zajmuje 4-6 godzin i nie wymaga późniejszego malowania czy tynkowania. Warto zauważyć, że rozwiązanie to zachowuje pełną funkcjonalność systemu – jakość chłodzenia i efektywność energetyczna pozostają identyczne jak przy instalacji podtynkowej.
Prowadzenie tras przez przestrzenie techniczne
W budynkach wyposażonych w podwieszane sufity, kanały instalacyjne lub przestrzenie nad zabudową meblową, możliwe jest całkowite ukrycie tras instalacyjnych bez ingerencji w ściany. Przewody freonowe prowadzone są przez te przestrzenie techniczne, wychodząc na powierzchnię jedynie w miejscach montażu jednostek wewnętrznych i w punkcie przejścia przez ścianę zewnętrzną. To rozwiązanie wymaga precyzyjnego planowania i często nieco dłuższych tras, co ma wpływ na wydajność systemu – każde dodatkowe 5 metrów instalacji powoduje spadek mocy o około 2-3%. Dlatego przy trasach powyżej 15 metrów konieczne może być zastosowanie urządzenia o wyższej mocy nominalnej. W przestrzeniach biurowych z sufitami podwieszanymi typu Armstrong możliwe jest również zastosowanie jednostek kasetonowych montowanych bezpośrednio w module sufitu 600×600 mm, co całkowicie eliminuje widoczność urządzenia i tras instalacyjnych.
Specyfika montażu w budynkach wielorodzinnych
Instalacja w blokach mieszkalnych wiąże się z dodatkowymi ograniczeniami wynikającymi z przepisów wspólnot i spółdzielni. Jednostka zewnętrzna wymaga zamocowania na elewacji lub balkonie, co w większości przypadków wymaga zgody administracyjnej. Standardowe wsporniki fasadowe montowane są na kotwy chemiczne M10 lub M12, które wymagają wykonania otworów o głębokości 80-100 mm. Alternatywą są stelaże balkonowe, które opierają się na płycie balkonu bez wiercenia w elewacji, co często ułatwia uzyskanie akceptacji wspólnoty. Przy montażu na wyższych kondygnacjach konieczne może być użycie technik alpinistycznych lub podnośników, co zwiększa koszt instalacji o 300-800 zł. Warto zaznaczyć, że nowoczesne jednostki zewnętrzne pracują na poziomie 48-54 dB, co spełnia normy akustyczne dla zabudowy mieszkaniowej nawet w godzinach nocnych.
Ograniczenia techniczne instalacji bezinwazyjnej
Montaż bez remontu ma określone ograniczenia wynikające z wymagań technicznych systemów klimatyzacyjnych. Maksymalna długość trasy dla instalacji powierzchniowej to zazwyczaj 15-20 metrów, powyżej której spadek wydajności i konieczność dołożenia dodatkowej ilości czynnika R32 mogą uczynić rozwiązanie nieopłacalnym. Różnica poziomów między jednostkami również nie może przekraczać wartości określonych przez producenta, typowo 10-12 metrów dla jednostki wewnętrznej powyżej zewnętrznej. Klimatyzatory Mitsubishi oferują dopuszczalną długość trasy do 30 metrów przy różnicy poziomów 20 metrów, co daje większą elastyczność w nietypowych konfiguracjach. Kolejnym ograniczeniem jest konieczność zapewnienia odpowiedniego spadku 1-2% dla przewodu drenażowego odprowadzającego skropliny – przy instalacji powierzchniowej może to wymagać prowadzenia rury poniżej poziomu parapetu, co nie zawsze jest estetyczne.
Koszty różnych metod instalacyjnych
Montaż podstawowy to najtańsze rozwiązanie, którego koszt dla urządzenia 3,5 kW wynosi 1200-1500 zł, obejmując wiercenie przewiertu, montaż obu jednostek, próżnię i uruchomienie. Instalacja z użyciem maskownicy to koszt dodatkowy 150-250 zł za każdy metr biegu, co przy trasie 6 metrów daje łącznie 2100-2700 zł. Prowadzenie tras przez przestrzenie techniczne może wydłużyć czas montażu o 2-3 godziny, co przekłada się na dodatkowe 400-600 zł. W porównaniu do instalacji podtynkowej, która wymaga bruzdowania, tynkowania i malowania, oszczędność czasu i kosztów jest znacząca – pełny cykl prac wykończeniowych to dodatkowe 1500-2500 zł i 3-5 dni przerwy w użytkowaniu pomieszczenia. Należy również uwzględnić, że maskownice PVC kosztują 25-35 zł/mb, podczas gdy aluminiowe malowane proszkowo to wydatek 60-90 zł/mb.
Przygotowanie mieszkania przed montażem
Nawet przy instalacji bezinwazyjnej konieczne jest zapewnienie odpowiednich warunków pracy ekipie montażowej. Przestrzeń wokół miejsca montażu jednostki wewnętrznej powinna być wolna w promieniu 1,5 metra, co umożliwi swobodne operowanie drabiną i poziomicą laserową. Dostęp do ściany zewnętrznej musi być zabezpieczony – odsunięcie mebli, zdjęcie firanek i rolet osłaniających miejsce wiercenia. W przypadku montażu na balkonie konieczne jest jego opróżnienie lub zabezpieczenie przedmiotów folią ochronną przed pyłem z wiercenia. Warto również zabezpieczyć podłogę w rejonie prac matami ochronnymi, choć profesjonalne firmy instalacyjne stosują systemy odsysania pyłu bezpośrednio przy koronce, co redukuje zanieczyszczenia o około 95%. Po zakończeniu prac firma montażowa powinna pozostawić pomieszczenie w stanie nie gorszym niż zastany, usuwając ewentualne ślady pyłu i zabierając odpady instalacyjne.
Kiedy instalacja podtynkowa jest konieczna?
Istnieją sytuacje, w których montaż powierzchniowy nie jest możliwy lub celowy. W pomieszczeniach reprezentacyjnych, hotelach, gabinetach medycznych czy salonach sprzedaży, gdzie estetyka ma kluczowe znaczenie, instalacja podtynkowa pozostaje jedynym rozwiązaniem. Również w budynkach zabytkowych objętych ochroną konserwatorską prowadzenie widocznych tras instalacyjnych może być zabronione przez wojewódzkiego konserwatora zabytków. W takich przypadkach konieczne jest zaplanowanie instalacji na etapie kompleksowego remontu lub przygotowanie się na pełen cykl prac wykończeniowych. Warto jednak zaznaczyć, że rozwój technologii maskowania sprawia, że granica między rozwiązaniami powierzchniowymi a podtynkowymi staje się coraz mniej wyraźna, a współczesne korytka lakierowane na kolor ścian są prawie niewidoczne.
Najczęściej zadawane pytania:
Tak — nowoczesne firmy instalacyjne oferują montaż klimatyzacji w sposób minimalnie inwazyjny, który nie wymaga generalnego remontu mieszkań czy domu. Można poprowadzić przewody w maskownicach (korytkach PVC), a niekiedy ograniczyć wiercenie do jednego otworu przez ścianę.
„Bez remontu” oznacza, że instalacja klimatyzacji nie musi wiązać się z kuciem ścian, uszkodzeniami stolarki ani zakurzeniem wnętrza. Instalatorzy używają narzędzi minimalizujących pył, np. koron diamentowych z odciągiem pyłu, a przewody mogą być prowadzone w zewnętrznych listwach maskujących.
W wielu przypadkach tak — montując klimatyzator typu split potrzebne jest wykonanie przewiertu o odpowiedniej średnicy (np. Ø 65‑75 mm) przez ścianę, aby przeprowadzić rury chłodnicze i odpływ skroplin. Jednak to zwykle wymaga tylko jednego niewielkiego otworu, a nie pełnej rujnacji ściany.
Zamiast bruzdować ściany, przewody od klimatyzacji można poprowadzić w zewnętrznych korytkach (maskownicach) z PVC. To rozwiązanie pozwala uniknąć ingerencji w strukturę ściany oraz brudu, a maskownice można dostosować kolorystycznie, by pasowały do wnętrza.
W przypadku instalacji z maskownicami cały montaż można zrealizować w ciągu jednego dnia roboczego, w zależności od zakresu prac i warunków na miejscu.
To zależy od budynku. W domach jednorodzinnych zwykle nie ma problemu, natomiast w budynkach wspólnotowych warto sprawdzić regulamin wspólnoty lub uzyskać zgodę na montaż jednostki zewnętrznej na elewacji.
